SOCIALE FILOSOFIE EN ETHIEK
 
Wordt gegeven in 2de jaar professionele Bachelor in het sociaal werk
Hoorcollege [A] 18.0
Werkcollege [B] 6.0
Begel. zelfst./extern werk [C] 0.0
Totale studietijd [D] 84.0
Studiepunten [E] 3
Niveau uitdiepend
Creditcontract? toelating nodig
Examencontract? toelating nodig
Onderwijstaal Nederlands
Titularis Christian Van Kerckhove
Referentie SCSWKX02A00015
 
Trefwoorden
Sociale filosofie en Ethiek.

Doelstellingen
Studenten kunnen een aangegeven sociaalfilosofische en/of ethische vraagstelling in een historisch en maatschappelijk kader plaatsen. Daarnaast kunnen ze via het aangeven en uitwerken van actuele voorbeelden het belang van de Sociale filosofie en Ethiek voor het individueel en maatschappelijk handelen verduidelijken. Studenten kunnen de kernbegrippen uit de cursus (vrijheid, gelijkheid, democratie, zingeving, ethiek, e.d.) omschrijven en linken aan het werk van diverse behandelde auteurs. Ze slagen er in om, gebruikmakend van de aangereikte theoretische kaders, hun eigen positie ten opzichte van deze begrippen te omschrijven. Studenten kunnen de hoofdlijnen en de evolutie van de behandelde ideologieën aanduiden en deze ideologieën plaatsen in de huidige maatschappelijke Belgische en internationale context.

Het opleidingsonderdeel wil deze doelstellingen concreet vorm geven door volgende competenties uit het opleidingsprofiel te ondersteunen:

Beroepsspecifieke competentie
Sociaal werkers:
-1. Handelen op het kruispunt van mensen en hun omgeving vanuit een (sociaal-)ethische grondhouding.

Algemene competenties
Algemene (generieke) competenties
-2. Denk- en redeneervaardigheid;

-3. Verwerven en verwerken van relevante informatie;

-4. Vermogen tot kritische reflectie en projectmatig werken;

-5. Creativiteit;

-6. Vermogen tot communiceren van informatie, ideeën, problemen en oplossingen, zowel aan specialisten als aan leken;

-7. Een ingesteldheid tot levenslang leren.

Het opleidingsonderdeel situeert zich in modeltraject 2 en sluit aan bij de inhouden aangeboden in het opleidingsonderdeel Filosofie modeltraject 1. Het opleidingsonderdeel biedt tevens een ondersteuning naar visie-uitbouw bij andere opleidingsonderdelen uit modeltraject 2 en modeltraject 3. Het situeert zich in dit perspectief ook voor stage 1 in modeltraject 2.

Leerinhoud
De cursus bestaat uit twee delen:

Het theoretische deel
1. De leerinhoud is gecentreerd op enkele sociaalfilosofische stelsels, sociaal-ethische vraagstukken en diverse maatschappijvisies;
2. Vertrekkend vanuit een kritische benadering van het verlichtingsdenken worden diverse vormen van sociale organisatie (Hobbes, Rousseau, de Tocqueville, Marx) kritisch besproken.
Aangezien elk maatschappijbeeld steunt op een mensbeeld, wordt ook stilgestaan bij Ethiek. Twee vragen staan hierbij centraal: ‘Wat is Ethiek?’ en ‘Bestaan er diverse ethische stelsels?’;
3. In een laatste theoretisch deel worden de Sociale filosofie en Ethiek in één kader geplaatst. Op basis van de geschriften van Michel Foucault wordt nagegaan welke uitsluitingsmechanismen aan de basis liggen van onze huidige samenleving.

Het toepassingsdeel kan bestaan uit twee onderdelen:
Hier geldt een verplichte aanwezigheid!
1. Studenten kijken naar een sociaal-ethische documentaire en treden met enkele gastsprekers over die documentaire in debat;
2. Studenten werken enkele sociale en ethische thema’s uit, zoals: sociaal engagement; Mensenrechten; sociale welvaart; sociale verantwoordelijkheid; diversiteit/multiculturaliteit/ interculturaliteit; discriminatie; migratie; globalisering.
Rond een gekozen thema/onderwerp dienen de studenten:
- zich te informeren: artikels in het Nederlands en in het Engels;
- het thema/onderwerp te situeren;
- een standpunt in te nemen;
- het ingenomen standpunt te beargumenteren;
- de mogelijkheid bestaat dat de studenten in debat gaan met andere (buitenlandse) studenten d.m.v. een videoconferencing.

Begincompetenties
Kennis van basisbegrippen en relevante filosofische stromingen uit de geschiedenis van de wijsbegeerte.
Deze inhouden worden aangeboden in het opleidingsonderdeel Filosofie modeltraject 1.

Eindcompetenties
De competenties uit het opleidingsprofiel vermeld in het luik doelstellingen worden integratief ondersteund door volgende eindcompetenties van het opleidingsonderdeel:

Op het niveau weten en inzien
De studenten:
- Expliciteren correct dat diverse sociaalfilosofische en ethische denkwijzen kunnen bijdragen aan de emancipatorische ontwikkeling van elk individu;
- Linken inzichtelijk individuele en maatschappelijke probleemgebieden aan filosofische en ethische denkkaders;
- Omschrijven met zin voor essentie diverse wereldbeelden, mensbeelden en/of levensbeschouwingen.

Op het niveau toepassen
De studenten:
- Hanteren in functie van sociale en ethische vraagstukken waardevolle - geënt op een kritische beoordeling - informatie;
- Relateren beargumenteerd het eigen mens- en wereldbeeld aan de sociaalfilosofische en ethische context.

Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Ondersteunend cursusmateriaal en syllabus aangevuld met eigen nota’s;
De informatie uit de filmvoorstellen en debat;
Eigen opzoekingsmateriaal (o.a. artikels);
De informatie als resultaat van het werken in werkgroepjes.

Studiekosten
De kostprijs wordt geraamd op ongeveer 10 euro.

Studiebegeleiding
Individuele consultatie op afspraak;
Contactgegevens: zie item OP-leden.

Onderwijsvormen
Het theoretisch gedeelte:
Hoorcollege;
Interactief hoorcollege;
Werkcollege.

Het toepassingsdeel:
Filmvoorstelling en debat.
Hier geldt een verplichte aanwezigheid
Debat gemodereerd door de lector: uitdiepen van een thema gekoppeld aan argumenteren van eigen standpunt.
Thematisch werken in kleine groepjes mogelijks ter voorbereiding van de videoconferencing.
Per groep diepen de studenten het gekozen thema/onderwerp inhoudelijk uit: cfr item Leerinhoud.
Deze voorbereiding kan als basis dienen voor een videoconferencing (voertaal Engels) met enkele buitenlandse opleidingen Sociaal Werk. Indien om technische redenen de videoconferencing niet kan doorgaan, wordt naar een alternatief gezocht.

Dit opleidingsonderdeel ondersteunt, gelinkt aan haar inhoudelijke eigenheid, de mogelijkheid tot implementatie van internationale gastsprekers en/of bezoeken in internationale context.

Evaluatievorm
Eerste zittijd
Er is examen voor dit opleidingsonderdeel voorzien in de examenperiode op het eind van het semester waarin het opleidingsonderdeel werd gevolgd.
Schriftelijk examen bestaande uit:
- open vragen die rechtstreeks naar de syllabus verwijzen en mogelijks een reeks meerkeuzevragen: dit evaluatiegedeelte telt voor 80% van de totaliteit van de punten;
- één open vraag die verwijst naar het thematisch werken in kleine werkgroepjes. Dit evaluatiegedeelte telt voor 20% totaliteit van de punten.
Afwezigheden tijdens de werkgroepen worden negatief in rekening gebracht. Actieve deelname aan het debat wordt in functie van de kwaliteit van de deelname positief in rekening gebracht

Tweede zittijd
Er wordt een gelijkaardig en gelijkwaardig schriftelijk examen voorzien.

OP-leden
Christian.vankerckhove@hogent.be