OPVOEDINGSONDERSTEUNING
 
Wordt gegeven in 2de jaar professionele Bachelor in de orthopedagogie
Hoorcollege [A] 12.0
Werkcollege [B] 12.0
Begel. zelfst./extern werk [C] 6.0
Totale studietijd [D] 84.0
Studiepunten [E] 3
Niveau uitdiepend
Creditcontract? toelating nodig
Examencontract? toelating nodig
Onderwijstaal Nederlands
Titularis Wibrich Bruyninckx
Referentie SCORTH02A00021
 
Trefwoorden
Opvoedingsondersteuning.

Doelstellingen
Sinds de jaren negentig wordt op verschillende terreinen van de samenleving de zinvolheid van en de behoefte aan opvoedingsondersteuning steeds meer erkend. Er is nog steeds een groeiende aandacht voor het thema opvoedingsondersteuning in de praktijk, in het beleid en in de theorievorming. Bovendien is het aanbod van opvoedingsondersteuning in de verschillende welzijnssectoren de laatste jaren sterk uitgebreid.
Heel wat Bachelors in de Orthopedagogie komen tijdens en na hun studie in situaties terecht waar competenties op het gebied van opvoedingsondersteuning belangrijk zijn. Wij beogen de studenten voor te bereiden op een professionele uitvoering van deze aspecten binnen hun functie.

Het opleidingsonderdeel wil deze doelstelling concreet vorm geven door volgende competenties uit het opleidingsprofiel te ondersteunen:

Beroepsspecifieke competenties
-1. Op een pedagogisch doordachte wijze cliënten begeleiden in hun levensloop (pedagogische begeleider);
-2. Preventief handelen binnen de context van de hulp- en dienstverlening (preventiewerker).

Algemene competenties
Algemene beroepsgerichte competentie
-3. Zelfstandig definiëren en analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk en toepassen van zinvolle oplossingsstrategieën (Oplossingsgericht werken).

Algemene (generieke) competentie
-4. Kritisch reflecteren op het functioneren (Kritisch reflecteren).

Het accent ligt op een oriëntatie op het werkveld van opvoedingsondersteuning en het verwerven van basiscompetenties gericht op enerzijds het contact met ouders die behoefte hebben aan ondersteuning in de opvoeding (individueel en in groep) en anderzijds het uitwerken van (delen van) een goed aanbod. Bij dit wordt rekening gehouden met de ruimere opvoedingscontext.

Het opleidingsonderdeel Opvoedingsondersteuning situeert zich in modeltraject 2 van de opleiding.
Het sluit aan bij inzichten en vaardigheden verworven in onderstaande opleidingsonderdelen:
Modeltraject 1
Praktijk van het Orthopedagogisch Handelen 1;
Ontwikkelingspsychologie en Pedagogiek;
Praktijk van het Orthopedagogisch Handelen 2;
Aspecten professioneel functioneren.
Modeltraject 2
Orthopedagogische methoden en interventies;
Werken in en met groepen 2;
Gezinnen in beweging;
Stage 1.
Ook vormt dit opleidingsonderdeel een goede voorbereiding op de opleidingsonderdelen
Modeltraject 3
Deontologie van het orthopedagogisch handelen;
Stage 2.
Tot slot sluit het opleidingsonderdeel Opvoedingsondersteuning nauw aan bij enkele keuzevakken (te volgen in modeltraject 2 of modeltraject 3):
Kinderen en jongeren met gedrags-, emotionele - en/of psychische stoornissen;
Actuele thema’s in de Psychologie en Pedagogiek.

Leerinhoud
Het concept opvoedingsondersteuning: situering en theoretische kaders;
Legitimering van opvoedingsondersteuning;
Het aanbod en beleid van opvoedingsondersteuning in Vlaanderen: overzicht en kritische reflectie;
Kennismaking met enkele concrete programma’s van opvoedingsondersteuning;
Toepassing van opvoedingsondersteuning: basishouding en het uitwerken van (delen van) een aanbod, rekening houdend met de ruimere opvoedingscontext.

Begincompetenties
Kennis van en inzichten over Ontwikkelingspsychologie en Pedagogiek;
Kennis van en toepassing van de basisprincipes van gespreksvoering;
Zelfstandig literatuur bestuderen, de kern ervan benoemen en er een eigen mening over geven;
Voorbereiden en uitvoeren van opdrachten (om nadien hierrond kritisch te reflecteren [telkens zowel individueel als in groepsverband]).

Eindcompetenties
De competenties uit het opleidingsprofiel vermeld in het luik ' doelstellingen' worden integratief ondersteund door volgende eindcompetenties van het opleidingsonderdeel:

Op het niveau weten en inzien
De studenten:
- Situeren inzichtelijk en theoretisch gekaderd het concept opvoedingsondersteuning naast andere begrippen;
- Beschrijven correct het aanbod en beleid van opvoedingsondersteuning in Vlaanderen;
- Kenschetsen met zin voor essentie de voorgestelde programma’s van opvoedingsondersteuning.

Op het niveau toepassen
De studenten:
- Beoordelen kritisch actuele tendensen binnen opvoedingsondersteuning in Vlaanderen;
- Evalueren kritisch het eigen handelen en de basishouding t.a.v. de opvoedingscontext;
- Werken concreet en beargumenteerd een geschikt aanbod van opvoedingsondersteuning uit voor een aangeboden casus.

Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Handboek: Vandemeulebroecke L., Van Crombrugge H., Janssens J. & Colpin H. (Red.) (2002). Gezinspedagogiek, deel II: opvoedingsondersteuning. Apeldoorn: Garant;
Syllabus en reader.

Studiekosten
De kostprijs wordt geraamd op ongeveer 27,5 euro.

Studiebegeleiding
Begeleiding bij oefeningen tijdens de lessen, bij zelfstudie en bij de opdrachten;
Ondersteunende documenten op Dokeos;
Mogelijkheid tot individuele consultatie van de lector voor, tijdens en na de lessen.

Onderwijsvormen
Hoorcollege (overdracht en interactief);
Demonstratie (video);
Opdrachtgestuurd onderwijs: individuele opdracht en groepswerk;
(Begeleide) zelfstudie.

Dit opleidingsonderdeel ondersteunt, gelinkt aan haar inhoudelijke eigenheid, de mogelijkheid tot implementatie van internationale gastsprekers en/of bezoeken in internationale context.

Evaluatievorm
Eerste zittijd
Schriftelijk examen met open en gesloten vragen.
Het examen richt zich op de volledige leerinhoud van het opleidingsonderdeel. Het bevat ook vragen die gebaseerd zijn op de individuele opdracht en op de groepsopdracht.
Het aantal vragen wordt bepaald met zorg naar haalbaarheid binnen de voorziene examineringtijd.

Tweede zittijd
In de tweede zittijd wordt een gelijkaardig schriftelijk examen voorzien.

OP-leden
Titularis:
Wibrich Bruyninckx (wibrich.bruyninckx@hogent.be)
Lesgever:
Sven Bussens (sven.bussens@hogent.be)