Trefwoorden
Gezinnen in beweging.
Doelstellingen
Men kan vaststellen dat gezinsgericht werken niet alleen wettelijk verplicht is in de bijzondere jeugdbijstand en de begeleiding van personen met een beperking of handicap, maar ook steeds meer belangrijk gevonden wordt binnen het hele orthopedagogische werkveld. Het is daarom dan ook vanzelfsprekend dat professionele Bachelors in de Orthopedagogie niet alleen inzicht hebben in gezinsdynamieken, maar ook concrete handvaten aangereikt krijgen om op een professionele manier het hele cliëntsysteem te begeleiden en te ondersteunen.
Het opleidingsonderdeel Gezinnen in beweging ondersteunt de volgende eindcompetenties uit het opleidingsprofiel:
Beroepsspecifieke competenties
-1. Vanuit een professionele houding een antwoord op maat geven, verbaal en non-verbaal, aan de hulpvragen van de cliënt (psychosociaal begeleider).
Deelcompetentie:
- Onderbouwde keuzes m.b.t. het vraaggestuurd inzetten van dienst- en hulpverlening kunnen
maken.
-2. Organiseren en begeleiden van processen (verzorging, begeleiding en behandeling) m.b.t. het dagelijks leven.
Deelcompetentie:
- Ontwikkelen, ondersteunen en/of verbreden van de natuurlijke sociale netwerken en/of het
professionele vangnet van de cliënt.
-3. Preventief handelen binnen de context van de hulp- en dienstverlening (preventiewerker).
Deelcompetenties:
- Participeren aan preventie op micro-, meso- en macroniveau;
- Signaleren van risico- en protectieve factoren ten aanzien van maatschappelijke
ontwikkelingen.
Algemene competenties
Algemene beroepsgerichte competenties
-4. Begrip en betrokkenheid ontwikkelen met betrekking tot ethische, normatieve en maatschappelijke vragen, samenhangend met de beroepspraktijk (Besef hebben van maatschappelijke verantwoordelijkheid samenhangend met de beroepspraktijk).
Deelcompetentie:
- De invloed van waarden- en normenpatronen onderkennen in het orthopedagogisch handelen
en het effect ervan kunnen toetsen.
-5. Zelfstandig definiëren en analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk en toepassen van zinvolle oplossingsstrategieën (Oplossingsgericht werken).
Deelcompetenties:
- Onderscheiden van hoofd- en bijzaken, en aangrijpingspunten identificeren om complexe
probleemsituaties op te lossen;
- Op een inventieve wijze komen tot oplossingen van problemen via een systematische
werkwijze gesteund op diverse theoretische kaders.
De algemene bedoeling van dit opleidingsonderdeel is dat toekomstige professionele Bachelors in de Orthopedagogie vanuit een breed theoretisch inzicht in gezinsdynamieken cliënten in hun context kunnen kaderen en benaderen. Hierbij is inzicht in de eigen achtergrond en context essentieel.
Het opleidingsonderdeel Gezinnen in beweging situeert zich niet toevallig in de opleiding in modeltraject 2. Het sluit aan bij inzichten en vaardigheden verworven in het opleidingsonderdeel Psychologie uit modeltraject 1 en bij inzichten en vaardigheden verworven in de opleidingsonderdelen Praktijk van het Orthopedagogisch Handelen 1 en 2 modeltraject 1.
Ook stage 1 uit modeltraject 2 kan de studenten ervaringen bieden die aansluiten bij dit opleidingsonderdeel door hen te doen nadenken over zichzelf als hulpverlener en door in de praktijk kennis te maken met cliënten en hun context en de manier waarop voorzieningen gezinsgericht werken.
Tevens sluit dit opleidingsonderdeel nauw aan bij het opleidingsonderdeel Opvoedingsondersteuning uit modeltraject 2 waar onder andere aandacht wordt gegeven aan het toepassen van concrete programma’s van opvoedingsondersteuning.
Het opleidingsonderdeel Gezinnen in beweging is ook een goede voorbereiding op het opleidingsonderdeel Gespreksmodellen uit modeltraject 3 waar onder andere bemiddelingsgesprekken aan bod komen.
Leerinhoud
Verschillende modellen van gezinsgericht werken zullen benaderd worden. Centraal staat de systeemtheorie met o.m. de contextuele theorie en de structurele gezinstherapie. Daarnaast wordt er ook aandacht besteed aan andere benaderingen zoals de psycho-educatieve benadering. Vanuit deze modellen leren de studenten hoe gezinsgericht werken in de praktijk vorm kan krijgen.
Het is inherent aan gezinsgericht werken dat een Bachelor in de Orthopedagogie geconfronteerd wordt en moet stil staan bij zijn eigen context en zijn eigen waarden en normen.
Vanuit de theoretische kaders zal men de differentiëring van gezinnen benaderen waarbij thema’s zoals echtscheiding, eenoudergezinnen en samengestelde gezinnen uitgediept zullen worden.
Verder zullen er nog een aantal specifieke thematieken aan bod komen, zoals bv. de gezinsontwikkelingstheorie, multiculturele gezinnen, maatschappelijk kwetsbare gezinnen, geweld in het gezin, ...
Begincompetenties
Studenten kunnen hun inzichten uit volgende opleidingsonderdelen gebruiken:
Modeltraject 1
Psychologie;
Praktijk van het Orthopedagogisch Handelen 1 & 2.
Modeltraject 2
Stage 1.
Eindcompetenties
De competenties uit het opleidingsprofiel vermeld in het luik ‘doelstellingen’ worden integratief ondersteund door de volgende eindcompetenties van het opleidingsonderdeel:
Op het niveau weten en inzien
De studenten:
- Definiëren correct en met zin voor volledigheid de verschillende modellen van gezinsgericht werken;
- Kaderen theoretisch juist gezinsdynamieken en gezinsprocessen;
- Duiden op een correcte wijze de nodige ondersteuningsstrategieën die het netwerk rond een cliënt versterken en/of uitbreiden.
Op het niveau inzien en toepassen
De studenten:
- Expliciteren het eigen aandeel en de eigen waarden en normen in het begeleidingsproces;
- Hanteren op een ethisch-deontologische gepaste wijze eigen waarden en normen in een begeleidingsproces.
Op het niveau toepassen
De studenten:
- Stellen zinvolle oplossingsstrategieën voor - op basis van een correcte analyse gestoeld op theoretische kaders - bij complexe probleemsituaties uit de stage-ervaring.
Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Syllabus en videomateriaal.
Handboek: Steel, R.; Vandevelde, S. & Poppe, L. (verschijnt in 2009). Brussen aan het woord (voorlopige werktitel). Gent: Academia Press.
Studiekosten
De kostprijs wordt beraamd op ongeveer 20 euro.
Handboek: ongeveer 15 euro.
Studiebegeleiding
De lector is aanspreekbaar voor, tijdens en na de lessen.
Onderwijsvormen
Interactieve hoorcolleges, afgewisseld met begeleide opdrachten en casuïstiek.
Dit opleidingsonderdeel ondersteunt, gelinkt aan haar inhoudelijke eigenheid, de mogelijkheid tot implementatie van internationale gastsprekers en/of bezoeken in internationale context.
Evaluatievorm
Eerste zittijd
Schriftelijk examen waarbij de kennis van en inzicht in de geschetste referentiekaders wordt getoetst (85% van de totaliteit van de punten cfr 17 van de 20 punten). Het examen richt zich op de volledige leerinhoud van dit opleidingsonderdeel. Het aantal vragen wordt bepaald met zorg naar haalbaarheid binnen de voorziene examineringtijd.
Opdrachten (15% van de totaliteit van de punten cfr 3 van de 20 punten): hierin wordt getoetst in hoeverre de student de inzichten kan gebruiken bij het analyseren van problemen en situaties.
Deelname aan beide evaluatievormen is verplicht om voor dit opleidingsonderdeel te kunnen slagen.
Tweede zittijd
Er is een tweede zittijd mogelijk waarin de student, naar analogie met de eerste zittijd, zal beoordeeld worden op een schriftelijk examen (85% van de totaliteit van de punten) en opdrachten (15% van de totaliteit van de punten). Het opdrachtformat van deze opdrachten kan afgehaald worden bij de betrokken lesgever op het feedbackmoment van de eerste zittijd.
OP-leden
Leen Poppe ( leen.poppe@hogent.be)
|
|
