RELATIONALE VAARDIGHEDEN
 
Wordt gegeven in 3de jaar professionele Bachelor in de verpleegkunde - afstudeerrichting: ziekenhuisverpleegkunde
Hoorcollege [A] 20.0
Werkcollege [B] 10.0
Begel. zelfst./extern werk [C] 34.0
Totale studietijd [D] 100.0
Studiepunten [E] 4
Niveau  
Creditcontract? toelating nodig
Examencontract? toelating nodig
Onderwijstaal Nederlands
Titularis Antoon De Bock
Referentie GCVPKZ03A00016
 
Trefwoorden
persoonlijkheidspsychologie, fenomenologie, sociale psychologie

Doelstellingen
Dit opleidingsonderdeel komt tegemoet aan een aantal rollen die de beginnende beroepsbeoefenaar moet vervullen met name: deel van het team, coördinator, begeleider van de patiënt.

Leerinhoud
Toegepaste psychologie
De discourstheorie van Lacan
Aard en modaliteiten van de relatie tussen zorgvrager en zorgverlener; dynamische aspecten van de relatie tussen zorgvrager en zorgverlener: deze twee punten worden vanuit verschillende theoretische kaders (onder meer het existentieel model, het fenomenologisch model, het psychoanalytisch model, ...) belicht. Daarnaast gaan we dieper in op factoren die deze relatie in de verpleegkundige context wezenlijk bepalen. Aspecten die hierbij aan bod komen zijn: het effect van ziekte op de relatie tussen zorgverlener en zorgvrager, het werken in de context van palliatieve zorg, ... Ook psychische mechanismen langs de kant van de verpleegkundige die de zorgrelatie kunnen bemoeilijken, komen aan bod. We denken hier onder meer aan overbetrokkenheid, emotionele teruggetrokkenheid, angst, ...Verder besteden we aandacht aan het omgaan met familieleden van patiënten. Tenslotte staan we stil bij het werken in groep aan de hand van het concept supervisie.

Interdisciplinaire samenwerking
Studenten verpleegkunde leren interdisciplinair samenwerken onder begeleiding van ervaren trainers. Communicatietechnieken, integratie van theorie en praktijkkennis, visie verwoorden en bijsturen worden in een reële context ingeoefend.
Studenten verkennen de bevoegdheden, competenties, werkdomeinen, werksettings en samenwerkingsmogelijkheden van andere gezondheidswerkers, alsook de voorwaarden en criteria voor het interdisciplinair overleg en samenwerken. Leren interdisciplinaire zorgplannen in team uitwerken en evalueren.

Teamwork
- Inoefenen van elementaire en specifieke sociale vaardigheden
- Teamwork
- Conflicthantering
- Vergadertechnieken

Begincompetenties
Toegepaste psychologie
Psychologie 1e en 2e jaar

Interdisciplinaire samenwerking
De student moet 2 opleidingsjaren van een opleiding in het studiegebied gezondheidszorg, geneeskunde, gezondheidswetenschappen, farmaceutische wetenschappen of sociaal werk succesvol gevolgd hebben.
Indien een student niet geslaagd is in het tweede opleidingsjaar, dan bepaalt de begeleider uit de opleiding of de student de noodzakelijke startcompetenties heeft verworven. Vanuit elke opleiding wordt daarom aangegeven welke opleidingsonderdelen noodzakelijk succesvol doorlopen moeten zijn.
Met name moet de student over de volgende startcompetenties beschikken:
• Actief luisteren en overleggen in kleine groep
• Eigen mening duidelijk en genuanceerd formuleren
• Rapporteren (schriftelijk verslag opmaken) van een actie of een overleg
• Behandelmogelijkheden van de eigen discipline inschatten bij een hulpvraag of pathologie
• Redeneren over behandeling en zorg vanuit een bede (biopsychosociale) visie op gezondheid
• Een zorg- en handelplan vanuit de eigen discipline opstellen
• Zorg- en behandeldoelen formuleren zodat ze goed op te volgen en te beoordelen zijn
Het is nodig dat de student binnen zijn opleiding klinische praktijk (stage) heeft doorlopen, of dit volgt tijdens de looptijd van het onderdeel, aangezien reflectie op klinische praktijk een belangrijk aspect is bij het leerproces rond interdisciplinair samenwerken. Het is ook aangewezen, maar niet noodzakelijk, dat studenten ervaring hebben met groepswerk, rollenspel en casusgebaseerd werken als werkvorm binnen hun eigen discipline.

Teamwork
Elementaire sociale vaardigheden V1

Eindcompetenties
Beroepsspecifieke competenties
Toegepaste psychologie
De professionele bachelor is in staat te handelen vanuit inzicht in het menselijk (dis)functioneren:
- heeft inzicht in het psychisch, sociaal en biologisch functioneren en disfunctioneren van de mens.

Interdisciplinaire samenwerking
De professionele bachelor is in staat systematisch een situatie te benaderen en probleemoplossend te handelen:
- kan complexe zorgsituaties in de beroepspraktijk definiëren en analyseren.

Teamwork
De professionele bachelor kan meewerken aan de vorming en training van studenten en collega’s (niveau 2: kan toepassen).

Algemene competenties
De professionele bachelor bezit het vermogen tot communiceren van informatie, ideeën, problemen en oplossingen:
- past taalgebruik flexibel aan in functie van de doelgroep, zowel naar vorm als naar inhoud.
- is in staat tot helder verwoorden van informatie, ideeën, problemen oplossingen.
De professionele bachelor is in staat om teamgericht te denken en te werken, zowel intra- als interdisciplinair:
- is in staat tot efficiënt samenwerken en correct verwijzen via inzicht in de competenties, bevoegdheden en beperkingen, doelgroepen en werkmethoden van de verschillende gezondheidswerkers.
- kan goed communiceren en overleggen in een interdisciplinair team, met oog voor de inbreng van anderen en gericht op groepsrendement.
- kan een interdisciplinair zorgplan opstellen en hierover goed communiceren met collega’s en andere gezondheidswerkers.
- kan interdisciplinaire communicatie, besluitvorming en zorgplanning evalueren op doelmatigheid.
- kan problemen bij interdisciplinair werken anticiperen, identificeren en remediëren.
De professionele bachelor bezit het vermogen tot communiceren van informatie, ideeën, problemen en oplossingen:
- past taalgebruik flexibel aan in functie van de doelgroep, zowel naar vorm als naar inhoud
- is in staat tot helder verwoorden van informatie, ideeën, problemen en oplossingen.

Competentiegerichte kerndoelen
Interdisciplinaire samenwerking

De doelen richten zich op de eindcompetentie: zich in een interdisciplinaire context (bijv. binnen een multidisciplinair team) vanuit zijn eigen discipline adequaat profileren en efficiënt samenwerken.
Gezamenlijke leereenheid (leertraject) van 2 SP:
• Efficiënt samenwerken en correct verwijzen via inzicht in de competenties, bevoegdheden en beperkingen, doelgroepen en werkmethoden van verschillende gezondheidswerkers
• Goed communiceren en overleggen in een interdisciplinair team, met oog voor inbreng van anderen en gericht op groepsrendement.
• Een interdisciplinair zorgplan opstellen en hierover goed communiceren met collega’s en andere gezondheidswerkers.
• Interdisciplinaire communicatie, besluitvorming en zorgplanning evalueren op doelmatigheid.
• Problemen bij interdisciplinair werken anticiperen, identificeren en remediëren.

Mogelijke differentiatiedoelen bij de verdiepende leereenheid van 1 SP (sommige zijn voorbehouden voor masterniveau):
• Specifieke multidisciplinaire zorgthema’s analyseren op mogelijke problemen
• Beleidsaspecten en werkwijzen i.v.m. interdisciplinair samenwerken evalueren
• Multidisciplinaire aspecten van gezondheidszorg evalueren op het vlak van kwaliteitszorg
• Klinische zorgpaden evalueren i.v.m. interdisciplinair samenwerken
• Coördinatie van zorg organiseren in overleg met verschillende disciplines
• Principes en methoden van kwaliteitszorg toepassen op zorgcoördinatie en zorgverlening

Bij het gezamenlijk leertraject worden de studenten vooral beoordeeld op de onderstaande specifieke beoordelingscriteria:
• verantwoorde zorgdoelen formuleren die kunnen worden opgenomen in een interdisciplinair zorgplan
• goed inschatten wat een andere gezondheidswerker aan het probleem van de patiënt kan verhelpen
• op een constructieve manier samenwerken met collega’s aan het opstellen van zorgdoelen voor patiënten
• essentiële/relevante onderzoeksgegevens en klinische gegevens selecteren en ordenen
• effectvol gebruik maken van het (bestaande) voorzieningensysteem bij planning en bij rapportages
• in overlegsituaties met meerdere collega’s duidelijk en genuanceerd zijn eigen analyse aanbrengen
• correct informeren van collega’s en andere betrokkenen en zorgverstrekkers
• spontaan een beroep doen op de juiste collega’s van andere disciplines waar nodig/gewenst
• overleg met andere gezondheidswerkers en het rendement hiervan stimuleren en bevorderen
• inbreng van anderen in het interdisciplinair overleg stimuleren en benutten
• bruikbare feedback geven aan anderen
• op heldere manier eigen ideeën verwoorden aan een andere collega en verheldering vragen wanneer nodig
• relevante behandelgegevens gestructureerd en correct rapporteren
• enkel/vooral doordachte en relevante informatie meedelen aan collega’s en zorgverstrekkers
• bij verslaggeving begrijpelijk verwoorden of verduidelijken van beroepsspecifieke terminologie
• correct schriftelijk en mondeling taalgebruik hanteren
• flexibel en adequaat communiceren ter zake
• gerichtheid op reflecteren op en bijsturen van de eigen communicatie
• actief leersituaties opzoeken en gebruiken om de eigen competentie te verbreden of te verdiepen
• onduidelijkheden of informatietekorten bevragen
• gerichte feedback vragen aan anderen
• gericht omgaan met feedback op het eigen gedrag en de eigen resultaten
• zichzelf in vraag durven stellen en eigen ideeën relativeren
• meningen en beweringen voldoende kritisch benaderen en beoordelen
• respect tonen voor de eigenheid van de andere disciplines en andere teamleden
• tact en voorzichtigheid in omgang en in het trekken/formuleren van conclusies en adviezen
• bij persoonlijke contacten op een open en positieve wijze over andere disciplines praten
• actiegericht problemen aanpakken of vermijden
• opdrachten tijdig en kwaliteitsvol afwerken
• afspraken nakomen


Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Toegepaste psychologie
syllabus

Interdisciplinaire samenwerking
Een werkboek wordt ter beschikking gesteld (ong, 60 blz.) aan de normale cursusprijs.
Ondersteunende documenten zijn op de website www.interdis.be (kosteloos) downloadbaar.
Bijkomende disciplinespecifieke documenten worden per opleiding verdeeld.

Studiekosten
Toegepaste psychologie
5 euro

Interdisciplinaire samenwerking
Verplaatsingen naar de vergaderingen

Teamwork
Verplaatsing + verblijfskosten (ongeveer 50 €)

Studiebegeleiding
Toegepaste psychologie
na afspraak

Interdisciplinaire samenwerking
10u hoorcolleges, 15u practica, 90u studieomvang (incl. individuele begeleiding, feedback en examinering).
Er worden individuele en groepstaken opgegeven, die in zelfstudietijd uit te werken zijn.
De studenten worden van bij het begin ingedeeld in interdisciplinaire teams met studenten uit verschillende opleidingen, onder begeleiding van een teamcoach van de interdisciplinaire onderwijsgroep. In deze practica worden vaardigheden en werkmethoden in kleine groep toegepast op en via praktijksituaties (cases). Planning, overleg en communicatie zijn belangrijke aandachtspunten.
De onderwijsactiviteiten vinden plaats op campussen van de samenwerkende instellingen. Studenten dienen zich mogelijk enkele malen te verplaatsen naar een campus buiten Gent of de stad waar ze normaal verblijven. De planning van de ID-sessies wordt met de T-begeleider bij de eerste sessie vastgelegd.
Studenten worden ook gedeeltelijk individueel begeleid via consult- en coachinggesprekken en via feedback op zelfevaluatietoetsen (naargelang individuele behoefte).

Onderwijsvormen
Toegepaste psychologie
Hoorcollege
Daarnaast wordt van de studenten een zeer actieve participatie verwacht. Hiertoe maken we gebruik van octaviaanse discussies.
Video
Gevalsstudies

Interdisciplinaire samenwerking
Studenten doorlopen 2 leereenheden:
In leereenheid 1 (2 SP)
verkent men de bevoegdheden, competenties, werkdomeinen, werksettings en samenwerkingsmogelijkheden van andere gezondheidswerkers, alsook voorwaarden en criteria voor interdisciplinair overleg en samenwerken
leert men interdisciplinaire zorgplannen in team uit te werken en te evalueren, en interdisciplinair overleg te voeren en te evalueren

In leereenheid 2 (1 SP) kan men zich verdiepen in specifieke interdisciplinaire thema’s. Het opleidingsonderdeel loopt in het eerste semester. De onderwijsactiviteiten van de interdisciplinaire teamsessies vinden plaats op maandagen en dinsdagen. Studenten dienen aanwezig te zijn volgens de teamgroepen waarin ze zijn ingedeeld. Daarbuiten worden enkele disciplinespecifieke hoor- en werkcolleges georganiseerd (ter voorbereiding en ter reflectie op disciplinespecifieke aspecten en bij verdiepingsopdrachten vanuit de opleiding) volgens het lessenrooster van de eigen opleiding.

A. interdisciplinaire teamsessies, begeleid door een T-begeleider: max. 15u practica
Startsessie voor alle groepen (per 30 studenten) op dinsdag 13/10 (VM, 9-12)
De tussensessies: hiervoor worden de studenten opgedeeld in kleinere teams A en B (telkens 12 tot 15 personen)
A: op maandagnamiddag: 19/10 en 16/11 (13-16)
B: op dinsdagvoormiddag: 27/10 en 24/11 (9-12)
eindsessie voor alle groepen op maandag 7/12 (NM, 13-16)

B. Disciplinespecifieke sessies (met D-begeleider): max. 10u hoor- en werkcolleges

1) voor 13 oktober voorbereiding van studenten binnen de opleiding: inleiding op de werkwijze, instapzelfevaluatie en disciplinespecifieke voorbereiding op de situatieschetsen en casussen (2 lestijden hoor- en werkcollege).
2) in de eerste helft van oktober (of samen met de eerste sessie): toelichting en voorbeelden bij (individuele en groepsgerichte) verdiepingsopdrachten (1 lestijd hoorcollege)
3) in de tweede helft van december: presentatie en discussie van groepsgerichte verdiepingsopdrachten (2 lestijden hoor- en werkcollege)

Teamwork
Interactieve oefeningen (3-daagse training sociale- en communicatieve vaardigheden op locatie)

Evaluatievorm
Toegepaste psychologie (25%)
Mondeling examen

Interdisciplinaire samenwerking (50%)
De beoordeling gebeurt volledig niet-periodegebonden met permanente evaluatie, via observatie van activiteiten tijdens de practica, en via de ingediende rapporten en werkstukken.
De activiteiten tijdens de practica (teamsessies) kunnen niet op identieke manier worden hernomen voor een tweede examenperiode; rapporten en werkstukken kunnen wel hernomen worden, en alternatieve opdrachten kunnen worden ingelast om de leerdoelen te evalueren. De beoordeling gebeurt competentiegericht; het examencijfer is geen loutere optelling van onderdelen. Zware fouten op een van de leereenheden kunnen leiden tot niet-slagen op het gehele opleidingsonderdeel. Indien een student op een van beide leereenheden een score behaalt beneden 7/20, dan kan de totaalscore voor het opleidingsonderdeel max. 9/20 bedragen. Er worden geen automatische deeloverdrachten van (deel)scores voorzien. Het opleidingsonderdeel komt niet in aanmerking voor een examencontract: deelname aan de onderwijsactiviteiten is essentieel.

Teamwork (25%)
Permanente evaluatie tijdens de 3-daagse training.
Tweede zittijd/ gewettigde afwezigheid: paper met duidelijke richtlijnen en kritische reflectie

Studenten die voor één van de vakken minstens 10 op 20 behalen in de 1e zittijd, zijn niet verplicht over dat vak opnieuw examen af te leggen in de 2e zittijd.

Voor alle vakken van het opleidingsonderdeel worden via leergesprekken verschillende beroepsattituden ontwikkeld, vandaar dat een examencontract niet mogelijk

OP-leden
David Van Bunder
Lieve Hoeyberghs
Karel Traen
Els Cooreman
Ilse De Marès
Toon De Bock
Marc Dhaeze
Ann Masson
Liesbeth Van Heck