RELATIONELE VAARDIGHEDEN
 
Wordt gegeven in 3de jaar professionele Bachelor in de verpleegkunde - afstudeerrichting: psychiatrische verpleegkunde
Hoorcollege [A] 30.0
Werkcollege [B] 10.0
Begel. zelfst./extern werk [C] 10.0
Totale studietijd [D] 75.0
Studiepunten [E] 3
Niveau  
Creditcontract? toelating nodig
Examencontract? toelating nodig
Onderwijstaal Nederlands
Titularis Leen Van Landschoot
Referentie GCVPKP03A00012
 
Trefwoorden
sociale structuren, teamwerk, sociale psychologie, persoonlijkheidspsychologie

Doelstellingen
Toegepaste psychologie
De studenten dienen inzicht te verwerven in de notie psychische identiteit, de lichamelijke en sociale factoren die hier een invloed op hebben en de wijze waarop deze identiteit gerelateerd is aan diverse vormen van psychopathologie. Daarnaast is er aandacht voor de wijze waarop het collectief van het ziekenhuis als therapeutisch kader kan gebruikt worden. Dit laatste wordt belicht aan de hand van de Institutionele Psychotherapie.
Ethiek
In de praktijk zijn student verpleegkundigen in staat ethische dilemma's in teamverband te bespreken. Theoretische denkkaders worden aangereikt om op een zinvolle wijze tot consensus te groeien. Interdisciplinaire samenwerking
Competentiegerichte kerndoelen
De doelen richten zich op de eindcompetentie : zich in een interdisciplinaire context (bijv. binnen een multidisciplinair team) vanuit zijn eigen discipline adequaat profileren en efficiënt samenwerken.
Gezamenlijke leereenheid (leertraject) van 2 SP : Efficiënt samenwerken en correct verwijzen via inzicht in de competenties, bevoegdheden en beperkingen, doelgroepen en werkmethoden van verschillende gezondheidswerkers. Goed communiceren en overleggen in een interdisciplinair team, met oog voor inbreng van anderen en gericht op groepsrendement. Een interdisciplinair zorgplan opstellen en hierover goed communiceren met collega's en andere gezondheidswerkers.
Interdisciplinaire communicatie, besluitvorming en zorgplanning evalueren op doelmatigheid.
Problemen bij interdisciplinair werken anticiperen, identificeren en remediëren.

Leerinhoud
Toegepaste psychologie
Ons vertrekpunt is de totstandkoming van het menselijk psychisme, de rol van de verschillende leerprocessen hierbij en de specifiek modaliteiten volgens dewelke het lichamelijke en het sociale met elkaar verknoopt worden. Op basis van deze verschillende modaliteiten werken we het onderscheid tussen neurose en psychose uit met speciale nadruk op de verhouding tot het eigen lichaam en de Ander. Daarnaast bespreken we de wijze waarop het ziekenhuis als therapeutisch instrument gebruikt kan worden.
Ethiek
Theoretische beschouwingen omtrent het begrip ethiek, morele ontwikkelingsfasen. Kunnen integreren van moraalfilosofische principes van de verantwoordelijkheidsethiek in de verpleegkundige praktijk. Casuïstieken kunnen oplossen volgen het psychiatrisch ethisch werkmodel.
Interdisciplinaire samenwerking
Organisatie (start en looptijd) en inhoud leereenheid (2 SP)
Bevoegdheden, competenties, werkdomeinen, werksettings en samenwerkingsmogelijkheden verkennen van andere gezondheidswerkers, alsook voorwaarden en criteria voor interdisciplinair overleg en samenwerken.

Interdisciplinaire zorgplannen in team leren uitwerken en evalueren, interdisciplinair overleg voeren en evalueren.

Het opleidingsonderdeel loopt in het eerste semester. De onderwijsactiviteiten van de interdisciplinaire teamsessies vinden plaats op maandagen en dinsdagen. Studenten dienen aanwezig te zijn volgens de teamgroepen waarin ze zijn ingedeeld. Daarbuiten worden enkele disciplinespecifieke hoor-en werkcolleges georganiseerd ter voorbereiding en ter reflectie op disciplinespecifieke aspecten vanuit de opleiding volgens het lessenrooster van de eigen opleiding.

A. Interdisciplinaire teamsessies, begeleid door een T-begeleider : max. 15 u practica startsessie voor alle groepen (per 30 studenten) op dinsdag 13/10 (VM, 9-12)
De tussensessie : hiervoor worden de studenten opgedeeld in kleinere teams A en B (telkens 12-15 personen)
A : op maandagnamiddag : 19/10 en 16/11 (13-16)
B : op dinsdagvoormiddag : 27/10 en 24/11 (9-12)
eindsessie voor alle groepen op maandag 7/12 (NM,13-16)

B. Disciplinespecifieke sessie (met D-begeleider) : max. 10 u hoor- en werkcolleges.
1. voor 13 oktober voorbereiding van studenten binnen de opleiding : inleiding op de werkwijze, instapzelfevaluatie en disciplinespecifieke voorbereiding op de situatieschetsen en casussen (2 lestijden hoor- en werkcollege)
2. In de eerste helft van oktober (of samen met de eerste sessie) : toelichting en voorbeelden bij (individuele en groepsgerichte) verdiepingsopdrachten (1 lestijd hoorcollege)
3. In de tweede helft van december : presentatie en discussie van groepsgerichte verdiepingsopdrachten (2 lestijden hoor- en werkcollege)

Begincompetenties
Voor de opleidingsonderdelen psycho-sociale wetenschappen en kwaliteitszorg en management, moet de student een credit behaald hebben, gedelibereerd zijn of een vrijstelling bekomen hebben op basis van EVK of EVC: ondersteunende wetenschappen, pathologie en diagnostiek 1, pathologie en diagnostiek 2 en bijzondere pathologie. Zie ook volgtijdelijkheidstabel.

Interdisciplinaire samenwerking
Begincompetenties en volgtijdelijkheid
De student moet 2 opleidingsjaren van een opleiding in het studiegebied gezondheidszorg, gezondheidswetenschappen, farmaceutische wetenschappen of sociaal werk succesvol gevolgd hebben. Indien een student niet geslaagd is in het tweede opleidingsjaar, dan bepaalt de begeleider uit de opleiding of de student de noodzakelijke startcompetenties heeft verworven. Vanuit elke opleiding wordt daarom aangegeven welke opleidingsonderdelen noodzakelijk succesvol doorlopen moeten zijn.
Met name moet de student over de volgende startcompetenties beschikken.
Actief luisteren en overleggen in kleine groep.
Eigen mening duidelijk en genuanceerd formuleren.
Rapporteren (schriftelijk verslag opmaken) van een actie of een overleg.
Behandelmogelijkheden van de eigen discipline inschatten bij een hulpvraag of pathologie.
Redeneren over behandeling en zorg vanuit een brede (biopsychosociale) visie op gezondheid.
Een zorg- en handelplan vanuit de eigen discipline opstellen
Zorg- en behandeldoelen formuleren zodat ze goed op te volgen en te beoordelen zijn.

Het is nodig dat de student binnen zijn opleiding klinische praktijk (stage) heeft doorlopen, of dit volgt tijdens de looptijd van het onderdeel, aangezien reflectie op klinische praktijk een belangrijk aspect is bij het leerproces rond interdisciplinair samenwerken. Het is ook aangewezen, maar niet noodzakelijk, dat studenten ervaring hebben met groepswerk, rollenspel en casusgebaseerd werken als werkvorm binnen hun eigen discipline.

Eindcompetenties
Beroepsspecifieke competenties toegepaste psychologie en ethiek
De professionele bachelor heeft een eigen visie op het beroep : is in staat zijn visie te expliciteren
De professionele bachelor is in staat te handelen vanuit inzicht in het menselijk (dis)functioneren :
heeft inzicht in het ethisch en existentieel aspect van de zorgverlening.
heeft inzicht in het psychisch, sociaal en biologisch functioneren en disfunctioneren van de mens.
heeft inzicht in de verschillende fasen en scharniermomenten van het leven en kan hier constructief mee omgaan.
Beroepsspecifieke competenties interdisciplinaire samenwerking
De professionele bachelor is in staat systematisch een situatie te benaderen en probleemoplossend te handelen : kan complexe zorgsituaties in de beroepspraktijk definiëren en analyseren.
Algemene competenties
De professionele bachelor bezit het vermogen tot communiceren van informatie, ideeën, problemen en oplossingen :
past taalgebruik flexibel aan in functie van de doelgroep, zowel naar vorm als naar inhoud.
Is in staat tot helder verwoorden van informatie, ideeën, problemen en oplossingen.
Specifieke competenties Interdisciplinaire samenwerking
zie verder evaluatievorm

Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Toegepaste psychologie
Waar zijn we toch mee bezig? Institutionele psychologie in weerstand en dialoog met de kwaliteitspsychiatrie, Marc Ledoux, Kessel-Lo, Literarte, 2004.
Ethiek
syllabus via cursusdienst aan de normale cursusprijs
Interdisciplinaire samenwerking
zie verder studiekosten

Studiekosten
Toegepaste psychologie
22 Euro
Ethiek
Ongeveer 6 Euro
Interdisciplinaire samenwerking
Een werkboek wordt ter beschikking gesteld (ong, 60 blz.) aan de normale cursusprijs. Ondersteunende documenten zijn op de website www.interdis.be (kosteloos) downloadbaar. Bijkomende disciplinespecifieke documenten worden per opleiding verdeeld.

Studiebegeleiding
Toegepaste psychologie
Na afspraak
Ethiek
Studievoortgangsgesprekken
Interdisciplinaire samenwerking
individuele begeleiding na afspraak via consult-en coachinggesprekken zie verder onderwijsvormen

Onderwijsvormen
Toegepaste psychologie
hoorcollege, octaviaanse discussies
Ethiek
hoorcollege, vergadertechnieken, argumentatie, teamoverleg.
Interdisciplinaire samenwerking
Contacturen en werkvormen
10 u hoorcolleges, 15 u practica, 90 u studieomvang (incl. individuele begeleiding, feedback en examinering). Er worden individuele en groepstaken opgegeven, die in zelfstudietijd uit te werken zijn.
De studenten worden van bij het begin ingedeeld in interdisciplinaire teams met studenten uit verschillende opleidingen, onder begeleiding van een teamcoach van de interdisciplinaire onderwijsgroep. In deze practica worden vaardigheden en werkmethoden in kleine groep toegepast op en via praktijksituaties (cases). Planning, overleg en communicatie zijn belangrijke aandachtspunten.
De onderwijsactiviteiten vinden plaats op campussen van de samenwerkende instellingen. Studenten dienen zich mogelijk enkele malen te verplaatsen naar een campus buiten Gent of buiten de stad waar ze normaal verblijven. De planning van de ID-sessies wordt met de teambegeleider bij de eerste sessie vastgelegd.
Studenten worden ook gedeeltelijk individueel begeleid via consult-en coachinggesprekken en via feedback op zelfevaluatietoetsen (naargelang individuele behoefte).

Evaluatievorm
Toegepaste psychologie 25%
Mondeling examen
Ethiek 25%
Schriftelijk examen met een 4-tal open vragen uit de kennisvragenlijst. Een uitgebreid en volledig antwoord wordt op de vragen verwacht. Eén examenvraag bestaat uit het oplossen van een casuïstiek uit de praktijk. Deze casus bedraagt heeft een wegingscoëfficiënt van 25% op het schriftelijk examen. De casus wordt voor het schriftelijk examen ingediend.
Interdisciplinaire samenwerking 50%
Bij het gezamenlijk leertraject worden de studenten vooral beoordeeld op de onderstaande beoordelingscriteria : Verantwoorde zorgdoelen formuleren die kunnen worden opgenomen in een interdisciplinair zorgplan.
Goed inschatten wat een andere gezondheidswerker aan het probleem van de patiënt kan verhelpen.
Op een constructieve manier samenwerken met collega's aan het opstellen van zorgdoelen voor patiënten.
Essentiële/relevante onderzoeksgegevens en klinische gegevens selecteren en ordenenen.
Effectvol gebruik maken van het (bestaande) voorzieningensysteem bij planning en bij rapportages.
In overlegsituaties met meerdere collega's duidelijk en genuanceerd zijn eigen analyse aanbrengen.
Correct informeren van collega's en andere betrokkenen en zorgverstrekkers
Spontaan een beroep doen op de juiste collega's van andere disciplines waar nodig/gewenst.
Overleg met andere gezondheidsmedewerkers en het rendement hiervan stimuleren en bevorderen.
Inbreng van anderen in het interdisciplinair overleg stimuleren en benutten.
Bruikbare feedback geven aan anderen.
Op heldere manier eigen ideeën verwoorden aan een andere collega en verheldering vragen wanneer nodig.
Relevante behandelgegevens gestructureerd en correct rapporteren enkel/vooral doordachte relevante informatie meedelen aan collega's en zorgverstrekkers.
Bij verslaggeving begrijpelijk verwoorden of verduidelijken van beroepsspecifieke terminologie.
Correct schriftelijk en mondeling taalgebruik hanteren.
Flexibel en adequaat communiceren ter zake.
Gerichtheid op reflecteren op en bijsturen van de eigen communicatie.
Actief leersituaties opzoeken en gebruiken om de eigen competentie te verbreden of te verdiepen.
Onduidelijkheden of informatietekorten bevragen.
Gerichte feedback vragen aan anderen.
Gericht omgaan met feedback op het eigen gedrag en de eigen resultaten.
Zichzelf in vraag durven stellen en eigen ideeën relativeren.
Meningen en beweringen voldoende kritisch benaderen en beoordelen.
Respect tonen voor de eigenheid van de andere disciplines en andere teamleden.
Tact en voorzichtigheid in omgang en in het trekken/formuleren van conclusies en adviezen.
Bij persoonlijke contacten op een open en positieve wijze over andere disciplines praten.
Actiegericht problemen aanpakken of vermijden.
Opdrachten tijdig en kwaliteitsvol afwerken.
Afspraken nakomen.

Evaluatie
De beoordeling gebeurt volledig niet periodegebonden met permanente evaluatie, via observatie van activiteiten tijdens de practica, en via de ingediende rapporten en werkstukken. De activiteiten tijdens de practica (teamsessies) kunnen niet op identieke manier worden hernomen voor een tweede examenperiode; rapporten en werkstukken kunnen wel hernomen worden, en alternatieve opdrachten kunnen worden ingelast om de leerdoelen te evalueren.
De beoordeling gebeurt competentiegericht; het examencijfer is geen loutere optelling van onderdelen. Zware fouten op een van de leereenheden kunnen leiden tot niet-slagen op het gehele opleidingsonderdeel. Indien een student op een van beide leereenheden een score behaalt beneden 7/20, dan kan de totaalscore voor het opleidingsonderdeel max.9/20 bedragen. Er worden geen automatische deeloverdrachten van (deel)scores voorzien. Het opleidingsonderdeel komt niet in aanmerking voor een examencontract : deelname aan de onderwijsactiviteiten is essentieel.

OP-leden
David Van Bunder
Lieve Hoeyberghs
Multidisciplinair onderwijsteam :
Universiteit Gent en KineGent, Hogeschool Gent, Artevelde Hogeschool