ANATOMIE, FYSIOLOGIE EN FYSIOLOGIE VAN DE VOEDING
 
Wordt gegeven in 1st jaar professionele Bachelor in de voedings- en dieetkunde
Hoorcollege [A] 84.0
Werkcollege [B] 0.0
Begel. zelfst./extern werk [C] 0.0
Totale studietijd [D] 270.0
Studiepunten [E] 9
Niveau  
Creditcontract? toelating nodig
Examencontract? toelating nodig
Onderwijstaal Nederlands
Titularis Jan Vandewynckele
Referentie GCVKDK01A00017
 
Trefwoorden
B440 anatomie, b470 fysiologie, P310-proteïnen, P340-lipiden, B420-voeding, B470-fysiologie, B480-endocrinologie

Doelstellingen
Wat het paramedisch beroep van diëtist betreft, wordt in het KB van 19 febr. 1997, het belang van Anatomie en Fysiologie in de theoretische opleiding aangegeven. Het "beroepsprofiel van de voedings- en dieetkundige (VLOR 1996)", meldt het belang van de kennis van fysiologie binnen de individugerichte voedings- en dieetzorg. De basiscompetenties waarbij ondersteunende kennis vereist is van fysiologie, werden omstandig omschreven in het "opleidingsprofiel van de voedings- en dieetkundige (VLOR1997).

Doelstellingen - Algemeen
inzicht verwerven in de bouw en de werking van het menselijk lichaam met bijzondere nadruk op de invloed die uitgaat van de voeding.

Doelstellingen - Specifiek
Anatomie en Fysiologie
Voor het beroep is kennis van de pathologie essentieel en voor de studie van de pathologie is de kennis van de normale anatomie en fysiologie essentieel.

Fysiologie van de Voeding
De kennis van de fysiologie van de voeding bij de mens behoort tot de wezenlijke kern van het geheel van inzichten dat de bachelor in de voedings- en dieetkunde moet in staat stellen om in de zeer diverse settings in het brede werkveld van de voeding de beroepspraktijk op een adequate wijze uit te oefenen. Deze kennis vormt het draagvlak voor het goede begrip en een juiste inschatting van de impact van voeding (naast andere externe factoren met invloed op de fysiologie van de mens) op de integriteit en de stabiliteit van de diverse voedingsgerelateerde functies van het menselijk lichaam. Deze mechanistische basiskennis moet het inzicht in de dieettherapie helpen faciliteren. Daarnaast vormt deze kennis ook de basis voor het inzicht in de manier waarop voeding een primordiale rol kan vervullen in het voorkómen van een aantal belangrijke medische aandoeningen die vandaag in de Westerse wereld een prominente plaats innemen in de ziekte- en sterftestatistieken. De kennis van de fysiologie van de voeding bij de mens moet de afgestudeerde bachelor in de voedings- en dieetkunde tevens in staat stellen nieuwe wetenschappelijke inzichten in het domein “voeding en gezondheid” te assimileren en te vertalen en integreren naar de beroepsactiviteiten. Deze kennis moet de bachelor verder ook in staat stellen de nodige kritische zin aan de dag te leggen ten aanzien van de steeds toenemende en complexer wordende ontwikkelingen in het domein van de productie van voedingsmiddelen en in het domein van de diagnostische en therapeutische tools in de medische wetenschappen.

De kennis van de fysiologie van de voeding wordt in het eerste jaar gedoceerd in zijn algemene vorm, terwijl in het tweede jaar enkele meer specifieke pakketten - in de vorm van capita selecta - zullen uitgewerkt worden, waarbij voortgebouwd wordt op de leerstof van het eerste jaar. De basiscursus in het eerste jaar is ook noodzakelijk voor een goed begrip van een aantal andere opleidingsonderdelen die vanaf het tweede jaar worden gedoceerd.

Leerinhoud
Anatomie en Fysiologie
1. Inleiding:
- Basisbeginselen van de menselijke fysiologie
- Cytologie en histologie
- Anatomische nomenclatuur.
2. het bewegingsstelsel
3. het cardiovasculair stelsel
4. het pulmonaal stelsel
5. het gastro-intestinaal stelsel
6. het excretie stelsel
7. het endocrien stelsel
8. de huid
9. het zenuwstelsel
10. het voortplantingsstelsel

Fysiologie van de Voeding
Bijkomende aspecten van de biochemie van de macronutriënten: structuur, indeling, functies en metabolisme (addenda bij het opleidingsonderdeel “Levensmiddelenchemie”).

Bijkomende aspecten van de algemene fysiologie met betrekking tot de chemische signaalfuncties in het lichaam (endocriene en nerveuze systemen, chemische messengers, concepten van specificiteit en competitie, enz.)

Fysiologie van het gastro-intestinale systeem (de rol van de verschillende segmenten - belangrijkste hormonale en nerveuze mediatoren van de digestieve functies – articulatie tussen verschillende systemen voor optimalisatie van de digestie en absorptie – absorptie en secretiefuncties in verband met vochtbalans, enz.).

Regulatie van energieverbruik (de verschillende onderdelen van energieverbruik, het concept “energiebalans”, Basaal metabolisme, indirecte calorimetrie, respiratoir quotiënt, metingen i.v.m. energiemetabolisme, enz.).

Lichaamssamenstelling en de relevantie ervan voor de fysiologie van de voeding.

Begincompetenties
Anatomie en Fysiologie
Basiskennis van Biologie, Toegepaste chemie en Levensmiddelenchemie is aan te raden.

Fysiologie van de Voeding
De studenten beschikken reeds over een zekere hoeveelheid noodzakelijke voorkennis bekomen uit opleidingsonderdelen die chronologisch voor dit opleidingsonderdeel geplaatst zijn, namelijk “Toegepaste Chemie” en “Biologie”. Met deze vakken bestaat er dan ook een horizontale articulatie binnen het eerste jaar van de opleiding.

Eindcompetenties
Anatomie en Fysiologie
Beroepspecifieke competenties
Deelcompetenties die verband houden met de eindcompetentie om zelfstandig en (of) in multidisciplinair dienstverband een kwaliteitsvolle voedings- en of dieetbehandeling uit te voeren
Onder meer: inzicht hebben in de bouw en de werking van het menselijk lichaam met bijzondere nadruk op de invloed die uitgaat van de voeding.

Fysiologie van de voeding
Beroepspecifieke competenties
Deelcompetenties die verband houden met de eindcompetentie om zelfstandig en (of) in multidisciplinair dienstverband een kwaliteitsvolle voedings- en of dieetbehandeling uit te voeren
Onder meer:
- beschikken over een goed begrip en een juiste inschatting van de impact van voeding (naast andere externe factoren met invloed op de fysiologie van de mens) op de integriteit en de stabiliteit van de diverse voedingsgerelateerde functies van het menselijk lichaam;
- kennis en inzicht in de manier waarop voeding een primordiale rol kan vervullen in het voorkómen van een aantal belangrijke medische aandoeningen die vandaag in de Westerse wereld een prominente plaats innemen in de ziekte- en sterftestatistieken.

Algemene competenties
Het vermogen tot kritische reflectie: nodige kritische zin aan de dag te leggen ten aanzien van de steeds toenemende en complexer wordende ontwikkelingen in het domein van de productie van voedingsmiddelen en in het domein van de diagnostische en therapeutische tools in de medische wetenschappen.

Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Anatomie en Fysiologie
Uitprint van de MS PowerPoint presentatie van de lessen, aangevuld met eigen nota’s tijdens de les.
Handboek: “Inleiding in de Anatomie/Fysiologie van de mens”, Ludo Grégoire, Thieme Meulenhoff

Fysiologie van de Voeding
Syllabus, aangevuld met eigen lesnota's

Studiekosten
Geraamde totaalprijs: 75.0 EUR
Anatomie en Fysiologie
Uitprint van de PowerPoint presentatie van de lessen: +/- € 5
Handboek: Inleiding tot de anatomie/fysiologie van de mens: € 68.40

Fysiologie van de Voeding
Syllabus: ongeveer 150 blz. €4,5

Studiebegeleiding
Anatomie en Fysiologie
Mogelijkheid tot vragen stellen vóór, tijdens en na de lessen. Mogelijkheid vragen te stellen via E-mail.

Fysiologie van de Voeding
Mogelijkheid tot vragen stellen voor, tijdens en na de lessen. Mogelijkheid vragen te stellen via E-mail. Indien gewenst, kunnen extra vragensessies voorzien worden op afspraak.

Onderwijsvormen
Hoorcolleges met audiovisuele ondersteuning, bestuderen van didactisch anatomisch materiaal.

Evaluatievorm
Anatomie en Fysiologie
Schriftelijk examen met open en/of meerkeuzevragen. Telt mee voor 60% van de eindbeoordeling.

Studenten die op het partim “Anatomie en Fysiologie” van het opleidingsonderdeel “Algemene Anatomie en Fysiologie – Fysiologie van de Voeding” minstens 10/20 behalen in de 1ste zittijd, zijn niet verplicht hierover opnieuw examen af te leggen in de 2de zittijd (art. 15 DOER).

Fysiologie van de Voeding
Schriftelijk examen met open en/of meerkeuzevragen. Telt mee voor 40% van de eindbeoordeling.

Studenten die op het partim “Fysiologie van de Voeding” van het opleidingsonderdeel “Algemene Anatomie en Fysiologie – Fysiologie van de Voeding” minstens 10/20 behalen in de 1ste zittijd, zijn niet verplicht hierover opnieuw examen af te leggen in de 2de zittijd (art. 15 DOER).

OP-leden
Stefaan DE HENAUW
Jan VANDEWYNCKELE